قلبِ رازگو

در اوقات فراغت، آنچه که مایه‌ی شادی‌ام هست یکی هم "ادبیات" و "فیلم‌های کلاسیک" است. این چند روز هم همنشینِ ادگار آلن پو بودم و داستانِ "قلبِ رازگو" (قلب افشاگر).

پو، این داستانِ کوتاه را در سال 1843 منتشر کرده بود: حکایتِ دیوانه‌ای که از روی جنونْ مرتکب قتل پیرمردی بی‌آزار می‌شود؛ امّا با همه‌ی دیوانگی، خود را فردی معقول و زیرک می‌پندارد! امری که هراس و دلهره‌ی داستان، از آن نشأت می‌گیرد ... .

یکی از معروف‌ترین اقتباس‌های سینمایی از این داستان، فیلم انیمیشن کوتاهی است که استودیوی UPA آمریکا به سال 1953 از آن تهیه نمود [مشخصات در IMDb]. در این انیمیشن، جیمز میسون با صدای گیرایِ خود، به جای راویِ دیوانه‌ صحبت می‌کند؛ و پُل جولیان (+) هم، شماری از زیباترین تابلوهای سورئالیستی‌‌ـ‌اکسپرسیونیستی‌اش را در پس‌زمینه می‌آفریند.

تصویر زیر: "جیمز میسون"، راویِ داستان

تصاویر زیر: عنوان‌بندی و قاب‌های زیبای پس‌زمینه‌ی فیلم، از پُل جولیان

تم ِ تلخ جنایت، سبب شد تا این اثرْ ملقّب به اوّلین انیمیشنی باشد که نمایش‌اش در انگلستان، برای افراد زیر 16سال ممنوع گردید! در 26-امین دوره‌ی مراسم‌ اسکار هم، نامزد جایزه‌ی اسکار بهترین پویانماییِ کوتاه شد؛ ولی اسکار را به یکی از کارتون‌های والت دیزنی دادند! نیم‌قرنِ بعد امّا، در سال 2001 بعنوان اثری فاخرْ در "فهرست ملی ثبت فیلم" (وابسته به کتابخانه‌ی ملی کنگره‌ی آمریکا) وارد شد و ماندگار گردید. 

زیرنویس فارسی فیلم:

انتظار داشتم که یکی از شیفتگانِ آثارِ "پو" ، پیش‌تر از این‌ها، متن این انیمیشن را ترجمه کرده و زیرنویس فارسی بزند! ولی ظاهراً قرعه به نام من افتاد!

ـ دانلود زیرنویس فارسی انیمیشن "قلب رازگو"(1953) از ساب‌سین

ـ دانلود زیرنویس فارسی انیمیشن "قلب رازگو"(1953) از اُپن‌ساب‌تایتلز

برای ترجمه، وسواس خاصی داشتم: این داستان، بارها به فارسی برگردانده شده و نسخه‌های مختلفی از آن در اینترنت موجود است؛ متنِ انیمیشن هم ـ به جز بخش‌هایی کوتاه ـ وفادار به قلم ِ فاخرِ "پو" بوده. کوشیدم انتخاب واژگانم، با بهره‌گیری از ترجمه‌های موجود، بهترین باشد:

[PDF هر کدام، با کلیکْ قابل دریافت است]

ترجمه‌ی حسن اکبریان طبری (+)، ترجمه‌ی مهناز دقیق‌نیا (+)، ترجمه‌ی سعید باستانی (+)، ترجمه‌ی سایت کتابناک (+) و ترجمه‌ی سایت آفتاب (+).

---

دانلود انیمیشن:

دانلود انیمیشن "قلب رازگو"(1953) با زیرنویس فارسی (هاردساب شده) 
از دراپ‌باکس (حجم فایل 85MB)

تماشای انیمیشن "قلب رازگو" با زیرنویس فارسی
در نماشا

تماشای انیمیشن "قلب رازگو" با زیرنویس فارسی (هاردساب شده) 
در آپارات

زوالِ خانه‌ی آشر

در نوجوانی، داستانی خوانده بودم از "ادگار آلن‌ پو" با عنوان "سقوط خانه آشر". یادم هست که به شدت جذبش شده بودم و با قدرت خیال، که در آن ایام به نهایتِ خود بود، داستان را در ذهنم تصویرسازی میکردم.  امروز، از پسِ سال‌ها، فرصتی دست داد تا روایت سینمایی این داستان را هم ببینم: فیلم خانه‌ی آشر  به کارگردانی "راجر کورمن" در سال 1960 .

"پو" شاید از نخستین نویسندگانی بوده باشد که بر تأثیر فضای معماری بر ناهنجاری‌های روانی کاربران، تأکید کرده و نقش اصلی داستانش را به عمارت و بنای رو به زوالی داده است که ساکنین‌اش را هم به زوال و سقوط میکشد:

«در یک روز دلگیر و ساکت و تاریک ایام پاییز، من به تنهایی با مرکوب خود به سوی "خانه‌ی عاشر" حرکت نمودم. پس از طی مسافتی طولانی، نزدیک خانه رسیدم اما با منظره‌ی عجیبی روبرو شدم و قلبم فرو ریخت. ساختمان و بنای خانه، مانند شب تار به تاریکی گراییده و بی‌روح بود؛ غم‌انگیز و سرد، مانند شب‌های سرد زمستان. دیوارهای خاکستری ساختمان، دل انسان را می‌آزُرد. از زمین‌های خشک و سوخته‌ای  که اطراف خانه را احاطه کرده بود و اوضاع آشفته‌ی آنجا به وحشت افتادم. پنجره‌ی بزرگ و تاریک این خانه، چون چشمان سیاه در یک صورت و چهره‌ بی‌معنی می‌نمود. تنه‌های سفید و بی‌روح درختان، انعکاسی بس غم‌انگیز در منظره‌ی دریاچه‌ای آرام داشت [...] همچنان که به ساختمان بزرگ تیره نزدیک می‌شدم، تصور عجیبی در مغز و فکر من بروز نمود و معتقد شدم هوایی که خانه را احاطه نموده است جدا از هوایی می‌باشد که با اراده‌ی خداوند در طبیعت و فضا وجود دارد. احساس کردم که این حالت، از دیدار درختان آسیب‌دیده و دیوارهای خاکستری مخروبه در من به وجود آمده است. خانه، چون ابری سیاه و تیره، در هم فرو رفته به نظر می‌رسید. ساختمان هنوز پابرجا بود، اما دیوارهای آن دارای شکاف‌های عمیقی بود که نشان می‌داد به زودی فرو خواهد ریخت.» 

نک: پو، ادگار آلن. (1374). سقوط خانه عاشر. ترجمه محمد عبادزاده کرمانی. در کتاب: داستانهای اسرارآمیز. تهران: انتشارات قصه جهان‌نما. صص 47-58.

پوستر فیلم "خانه آشر" ــ  محصول سال (1960).  به کارگردانی: راجر کورمن

سکانس آغازین فیلم "خانه آشر" :

 http://www.namasha.com/v/L7c71eEi

سکانسی از فیلم "خانه آشر" ؛ که در آن، "رودریک آشر" به بازگوییِ گذشته‌ایّام و سبعیت "خاندان آشر" می‌پردازد:

http://www.namasha.com/v/KSYFl9Ti

برای دانلود متن انگلیسی داستان سقوط خانه آشر، اینجا کلیک کنید.

برای دانلود قرائت انگلیسی داستان سقوط خانه آشر، اینجا کلیک کنید.

---

توضیح: 

ــ  زیرنویس فارسی دو قطعه فیلم بالا، از [e-mail] می‌باشد و من فقط آن را "رندر" و "هاردساب" کرده‌ام.

ــ  داستان بالا، توسط مترجمین متعددی به فارسی برگردانده شده است. یکی از مشهورترین آن‌ها، ترجمه‌ی احمد گلشیری است با عنوان زوال خاندان آشر ، که در جلد دوّم مجموعه‌ی "داستان و نقد داستان" توسط انتشارات نگاه در سال 1370 به چاپ رسیده است.