کارنامه‌ی ناتمامِ جلیل دوستخواه ...

امروز، استاد ارجمند دکتر جلیل دوستخواه، در نامه‌ای که این جمله‌ی زنده‌یاد دکتر محمد معین سرآغازِ آن بود: «این، آن است که توانسته‌ایم؛ نه آن که خواسته‌ایم»،  گفتاری از دکتر تورج پارسی را برایم فرستادند؛ نوشتاری در برشمردن تلاش‌های خستگی‌ناپذیر خود. بنگرید به کارنامه‌ی ناتمامِ او:

همکارى با لغت‌نامه دهخدا و تألیف و تدوین حرف «ر» در آن لغت‌نامه، همکاری با زنده‌یاد دکتر محمّد مُعین در تدوین بخشی از درآمدهای ادبی‌ی ِ فرهنگ فارسی، همکارى با استاد ابراهیم پورداود اوستاشناس مشهور و نگارش گزینه‌اى از گزارش اوستا ( که 6 بار به چاپ رسید)، همکاری در بنیادگذاری ی جُنگ ِ اصفهان (گاهنامه‌ی ادبی‌ــ‌فرهنگی‌ی دهه‌های چهل و پنجاه این سده‌ی خورشیدی)، تدریس و پژوهش در دانشگاه‌هاى مختلف کشور در سالهای ۶۹-۴۷، همکارى با دانشنامه ایرانیکا در نیویورک به عنوان کمک ویراستار و نگارنده‌ی برخی از درآمدها، واگذاری‌ی کتابخانه‌ی شخصی به بنیاد فرهنگی‌ی فردوسی در اصفهان، بنیادگذاری‌ی کانون پژوهش‌هاى ایران‌شناختى در استرالیا ، همکاری با کتابخانه‌ی گویا (آودیو لایبرری) در شبکه‌ی جهانی و کوشش برای هرچه سرشارترکردن ِ گنجینه‌ی این کتابخانه، همکاری و کوشش برای تدارک یک گردهمایی‌ی هفتگی‌ی شاهنامه‌پژوهی به میانجی‌ی ِ تارنمای ِ کتابخانه‌ی گویا و همکاری برای شکل‌بخشی و گسترش کتابخانه‌ی ایرانی (پرشین لایبرری) در شهر سیدنی (استرالیا)، بخشی از کارنامه‌ی فرهنگی و دانشگاهی‌ی اوست.

برخى از تألیف‌ها و ترجمه‌های وى عبارتند از : ترجمه‌ی ِ هیمالیا، برگزیده شعرهاى پانزده شاعر ِ اردو زبان پاکستان و هندوستان (با همکاری دکتر سیّد علیرضا نقوی)، اوستا نامهء مینَوی ِ آیین زرتشت (بازنوشت ِ گزینه‌ای از گزارش اوستای استاد پورداود، زیر ِ نظر ِ استاد)، ترجمه‌ی ِ آیین‌ها و افسانه‌هاى ایران و چین باستان (4 چاپ) و پژوهشهایی در شاهنامه، دو اثر از پژوهشگر ِ پارسی جهانگیر کوورجی کویاجی (ویرایش دوم دو کتاب در یک جلد با عنوان ِ بُنیادهای اسطوره و حماسه‌ی ایران، 2 چاپ)، آفرینش و رستاخیز، پژوهشى معناشناختى در ساخت جهان‌بینی ِ قرآنی، ترجمه‌ی اثری از شینیا ماکینو پژوهشگر ِ ژاپنی (2 چاپ) داستان رستم و سهراب، روایت نقّالان (ویرایشی از نقل و نگارش ِ مرشد عبّاس زَریری)، اوستا، کهن‌ترین سرودها و متن‌های ایرانی ( 2 جلد، تا کنون 9 چاپ) حماسه‌ی ایران، یادمانی از فراسوی هزاره‌ها (2 چاپ، استکهلم و تهران)، هفت‌خان رستم بر بنیاد داستانی از شاهنامه‌ی فردوسی (برای جوانان)، رهیافتی به گاهان ِ زرتشت و متن‌های نواوستایی (ترجمه‌ی اثری از هانس رایشلت، دانشمند آلمانی)، فرآیند ِ تکوین ِ حماسه‌ی ایران از آغاز تا روزگار فردوسی و شناختنامه ی فردوسی و شاهنامه (در مجموعه‌ی از ایران چه می‌دانم؟) و ایران‌شناخت، یادنامه‌ی ِ استاد آ. و. ویلیامز جَکسُن (20 گفتار ِ ایران‌شناختی از ایران‌شناسان ِ نامدار ِ جهان) و ... .

خسته نباشید استاد! 

و روایتِ من:

سال 1378 ، چالوس، دانشکده‌ی فنی‌ــ‌مهندسی دانشگاه آزاد اسلامی، دانشجویی که از صبح در کلاس‌های  "تحلیل سازه" و "فولاد" و "بتن" نشسته بود، غروب در حین تماشای ویترین یک کتابفروشی چشم‌اش به کتاب جالبی می‌افتد «اَوستا؛ کهن‌ترین سرودهای ایرانیان»؛ او کتاب را می‌خرد و تمام شب تا صبح را به خواندن آن می‌گذرانَد ...؛ این‌ها سرودهای ایرانیان است در ستایش ِ "راستی" ... ؛ و عهدی برای  پاسداشتِ این میراث  ...

سال 1386، یک‌سال است که رساله‌ی "آتشگاه" را با نمره‌ی "الف" در دانشکده‌ی "مرمت" دانشگاه هنر اصفهان دفاع گرفته ...

تصویر بالا: جلسه دفاع رساله "آتشگاه" در حضور هیأت ِداوران (به ترتیب از چپ به راست): خانم دکتر سعیدی (باستانشناس)، مهندس حیدری (مرمتگر)، مهندس منتظر (معمار)، مهندس خواجویی (معمار)، مهندس اسفنجاری (مرمتگر)

خبر رسیده  که "سازمان طراحی شهرداری اصفهان" رساله را خریداری کرده و بودجه‌ای را برای ساماندهی محوطه‌ی تاریخی "آتشگاه" اختصاص داده است.

خبر رسیده که "مرکز اصفهان‌شناسی و خانه‌ی ملل" بخشی از رساله را بصورت کتاب منتشر کرده است ...

او، یک نسخه از کتاب "آتشگاه اصفهان" را برای گزارش‌دهنده‌ی آن نامه‌ی باستانی ــ که مجذوب‌اش کرده بود به آن عهدِ جوانی ــ پُست می‌کند.

تصویر بالا:  طرح بازسازی شده‌ی "آتشگاه اصفهان" ، هدیه‌ی دکتر شهریار ناسخیان

تصاویر بالا: زمستان سالِ 85 - در حال توضیح روش‌های مرمتی و فُرم اصلی بنای "آتشگاه" به دانشجویان کارشناسی معماریِ دانشگاه علامه محدث ِ نوری شهر ِ نور

و هنوز استوار  بر آن عهدِ جوانی !

ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ

ما فاتحان قلعه‌های فخر تاریخیم 

شاهدان شهرهای شوکت هر قرن 

ما 

یادگار عصمت غمگین اعصاریم 

ما 

راویان قصه‌های شاد و شیرینیم 

قصه‌های آسمان پاک 

نور جاری ، آب 

سرد تاری ،‌خاک 

قصه‌های خوشترین پیغام 

از زلال جویبار روشن ایام 

قصه‌های بیشه‌ی انبوه ، پشتش کوه ، پایش نهر 

قصه‌های دست گرم دوست در شبهای سرد شهر 

ما 

کاروان ساغر و چنگیم 

لولیان چنگمان افسانه‌گوی زندگیمان ،‌ زندگیمان شعر و افسانه 

ساقیان مست مستانه 

هان ، کجاست 

پایتخت قرن ؟

ما برای فتح می آییم 

تا که هیچستانش بگشاییم... (م.امید)

همه‌ی دلخوشی یک معلم (بخش دوّم)

نامه‌ی قدردانی ِ چند تن از دانشجویانم در گروه "مرمت و احیای بناهای تاریخی" دانشگاه نیما در شهر محمودآباد؛ و دعوت‌نامه‌ی اختصاصی‌شان برای شرکت در جشن روز دانشجوی ِ  سال 1386. 

«به نام  یزدان پاک»

بزرگ مَردا !
همچون تو رستمی باید
که هفت خوان ِ زمان را طلسم بگشاید
مگر دوباره جهان را به نور ِ مهر و خرد
هم آنچنان که تو می‌خواستی بیاراید!
--فریدون مشیری--

سپیده که سر بزند در این بیشه‌زار ِ خزان‌زده، شاید دوباره گلی بروید شبیه آنچه در بهار بوئیدیم. پس به نام ِ زندگی هرگز مگو هرگز ...
--پُل الوار--

فاصله‌ها گاهی آنقدر زیاد می‌شوند درون ِ ذهنمان که ما را واداشته تا بنشینیم و بر آن باشیم که در این دود-گرفته زمین، که کمتر بوی ِ "کورُش" و "داریوش" می‌دهد، و کمتر نشانی از مردان پاک و دلیر ِ سرزمین اهواریی‌مان دارد، به یاد تمام افتخارات میهن‌مان دل‌هایمان را به هم نزدیک کنیم.

عجیب نیست در این سرزمین، وجود ِ چون مایی که خواستار بهترین‌هایی چون گذشته باشیم. صمیمیت، محبت، گرمی و دوستی، نماد ِ ما جوانانی است که آمدیم و با شما ساخته شدیم.

"شاهنامه" را آنگونه خواندید که ما را برد تا قلب ِ "سهراب" و "اسفندیار"؛ و جنگیدیم جنگ‌هایشان را چون "فردوسی" ِ نامدار؛ و افتخار کردیم چون شما به داشتن ابرمردانی که کتاب بزرگ ِ تاریخ را آفریدند.

حال به پاس آنهمه زحماتی که در حق ما انجام دادید، بزمی ترتیب داده‌ایم و خواستار حضور گرم و صمیمی‌تان هستیم. دعوت ما را پذیرا باشید و بدانید که دیدار دوباره‌ی شما استاد ارجمند شادمان می‌کند.

وعده‌ی ما: 16 آذر ماه 1386 -روز دانشجو-
مکان: ساختمان جدید دانشگاه ِ "نیما"

جمعی از دانشجویان رشته مرمت و احیای بناهای تاریخی