روباه و خرگوش

ولادیمیر ایوانُویچ دال (1801-1872)، فرهنگ‌نویس بزرگ زبان روسی، در طول زندگی‌اش بخشی از افسانه‌ها و تاریخ شفاهی روسیه را جمع‌آوری و ثبت نمود. او برای جمع‌آوری ترانه‌های محلی، افسانه‌ها و داستان‌های فولکلور روسی، بیست سال را به سفر و تحقیقات گسترده گذراند. تلاش‌هایش برای معرفی ثروتِ کلامی زبان روسی، برایش شهرتی بین‌المللی نیز به ارمغان آورد. یونسکو، سالِ 2000 میلادی را، به مناسبت دویستمین سالگرد تولّدش، سالِ جهانی ولادیمیر دال نامگذاری کرده بود.

تندیس "دال" در محوطه‌ی دانشگاه ملی ولادیمیر دال در شرق اوکراین

«روباه و خرگوش» یکی از داستان‌های فولکلور مشهور روسی است که توسط ولادیمیر دال ثبت و برای کودکان بازنویسی شده است. داستان درباره‌ی ماده‌روباه و خرگوشی است، که یکی خانه‌ای یخی دارد و دیگری کلبه‌ای چوبین. با آمدن بهار، خانه‌ی یخی روباه، آب می‌شود و او به کلبه‌ی خرگوش پناه می‌آورد تا شبی در آنجا اُتراق کند. خرگوش پذیرایش می‌شود، ولی خودش توسط روباه از کلبه‌ رانده می‌گردد. خرگوش، آواره و گریان، در جنگل به حیوانات مختلفی برمی‌خورد که هر یک، علت گریه‌ی او را می‌پرسند و تصمیم می‌گیرند کمکش کنند تا روباهِ متجاوز را از کلبه بیرون کند؛ ولی همگی با رَجَز-خوانی روباه، میدان را خالی می‌کنند و فرار را بر قرار ترجیح می‌دهند. خرگوش بی‌نوا، در نهایت، به خروسِ چکمه‌پوشِ داس بر دوشی می‌رسد؛ و این یکی امّا حریف ماده‌روباه می‌شود و او را از کلبه بیرون می‌کند.

دانلود نسخه‌ی اصل داستان (با فُرمت  epub) با تصویرسازی‌های "و. تابِر"

 

از تصویرسازی‌های "یوری واسنِتسوف" برای داستان «روباه و خرگوش»

از تصویرسازی‌های "فرانچسکا یاربوسُوا" برای داستان و انیمیشن «روباه و خرگوش»

این داستان تا کنون، توسط هنرمندان مختلفی، تصویرگری شده است؛ از جمله "و. تابِر" ، "یوری واسنِتسوف" و "فرانچسکا یاربوسُوا". این آخری، همسر "یوری نورشتاین" ، انیماتور شهیر روسی، است. آنها به اتفاق یکدیگر، انیمیشن کوتاه «روباه و خرگوش» را در سال 1973 ساختند. این انیمیشن، جزو آثار ماندگار و کلاسیک یوری نورشتاین می‌باشد و گام مهمی در زندگی حرفه‌ای وی محسوب می‌گردد. 

"فرانچسکا یاربوسُوا" (سمت راست) به اتفاق همسرش "یوری نورشتاین" (سمت چپ)

یوری نورشتاین، انیماتور بزرگ روس

 قاب‌بندی‌های فرش‌گونه‌ی اثر، جلوه‌ای زیبا بدان داده است. نکته‌ی جالب دیگر در این انیمیشن، اسامی حیوانات است. مثلاً "روباه" را "لیزا پاتریکیونا" می‌نامند [لیزا، به روسی، همان روباه است؛ و "پاتریکیونا" ظاهراً دلالت بر مکار بودن و چرب‌زبانی‌اش دارد]  و "میشا خرسه" را "میخائیل پاتاپیچ" یا "میخائیل پاتاپُویچ" صدا می‌زنند [که "میشا" در روسی، مصغّر "میخائیل" است]. روس‌ها هیچ‌وقت اسم تنهای کسی را صدا نمی‌کنند؛ همیشه اسم پدر را نیز دنبال آن می‌چسبانند. مثلاً اگر کسی اسمش حسن است و اسم پدرش حسین، او را حسن حسینویچ نامند.

من از روی تفنّن و علاقه‌ی شخصی، این انیمیشن را زیرنویس فارسی زده و در آپارات منتشر کرده‌ام:

http://www.aparat.com/v/mNIs0

رؤیای یک شبِ نیمه‌ی تابستان

در این بامداد، با افتخار، فیلمی از نابغه‌ی تئاتر آلمان، "ماکس راینهارت"، را تقدیم فارسی‌زبانان می‌کنم: رویای یک شبِ نیمه‌ی تابستان، محصول سال 1935. 

این اثر، تنها فیلم ناطقِ "راینهارت" است که با همکاری شاگردش "ویلیام دیترله" بر اساس کُمدی مشهور شکسپیر ساخته شد. موسیقی متن فیلم، اثری هم‌نام از فلیکس مندلسون (1809-1847)  است با تنظیم "اریش وُلفگانگ کُرن‌گولد" و طراحی رقص باله‌ی "برونیسلاوا نی‌ژینسکا". این فیلم در هشتمین دوره‌ی جوایز اسکار، نامزد اسکار بهترین فیلم و برنده‌ی اسکار بهترین فیلمبرداری (برای هال مور) و بهترین تدوین (برای رالف داوسون) شد. "راینهارت"، که پیش‌تر اجرای تئاتری موفقی از این کُمدی داشت، با وسواس کوشید تا فضای فانتزی جنگل پریان را بصورتی مجلل در استودیوی سینمایی بازسازی کند؛ مشهور است که علاوه بر بودجه‌ی یک‌میلیون دلاریِ اولیه، نیم‌میلیون دلار خرج‌تراشیِ دیگر نمود بابت سفارش یکصد کامیون درخت و درختچه و بوته و دیگر ملزوماتِ تکمیل‌کننده‌ی بافتِ جنگلی [1]. عموم منتقدان، فیلم را اثری فاخر با فیلمبرداری و نورپردازیِ لطیف و جادویی  ارزیابی کرده‌اند و بازی‌های "جیمز کاگنی" (در نقشِ باتم)، "اولیویا دوهاویلند" (در نقش هرمیا) و "جو براون" (در نقش فلوت) را ستوده‌اند. وب‌گاهِ نقدِ فیلم "راتن تومِیتوز" هم در جدیدترین ارزیابیِ خود، بدان امتیاز 90% داده است.

دانلود فیلم رؤیای شبی نیمه‌ی تابستان (1935) - بخش اوّل

Download A Midsummer Night's Dream (1935 film)-part01

http://www.namasha.com/v/qzJJ3AE8

دانلود فیلم رویای شبی نیمه‌ی تابستان (1935) - بخش دوّم

Download A Midsummer Night's Dream (1935 film)-part02

http://www.namasha.com/v/MAPIgYF3

دانلود فیلم رویای شبی نیمه‌ی تابستان (1935) - بخش سوّم

Download A Midsummer Night's Dream (1935 film)-part03

http://www.namasha.com/v/rJHojYtw

 هر سه بخش فیلم، بعلاوه‌ی پیش‌پرده و آنونس و
مراسم افتتاحیه‌ی آن در سایت آپارات  

دانلود زیرنویس فارسی فیلم رویای یک شب نیمه‌ی تابستان (1935) از ساب‌سین

دانلود زیرنویس فارسی فیلم رویای یک شب نیمه‌ی تابستان (1935) از اُپن‌ساب‌تایتلز

دریافت PDF اصل نمایشنامه با طرح‌های زیبای آرتور راکهام  . نسخه‌ی سال 1908.

دریافت PDF اصل نمایشنامه با طرح‌های زیبای آلفرد فردریکز  . نسخه‌ی سال 1874.

باری، برای ترجمه‌ی متن این فیلم، نگاه به دو ترجمه‌ی برگزیده‌ی فارسی از آن داشتم: ترجمه‌ی دکتر محمود کریمی حکاک [2] و ترجمه‌ی زنده‌یاد دکتر علاءالدین پازارگادی [3]. ترجمه‌های فارسی را با متن توضیحیِ نمایشنامه در پایگاهِ  -No Fear Shakespeare-spark notes و هم با کتابِ ارزشمندِ  Donald J. Richardson مقابله و تصحیح کردم؛ بخش‌هایی را نیز بطور مستقل ـ ترجمه نمودم. برگردان فارسی دکتر پازارگادی، در مواردی صائب‌تر است؛ ولی دکتر کریمی حکاک، با فضای اثر، ارتباط صمیمانه‌تری برقرار نموده‌ و همانطور که خود در مصاحبه‌ای فرموده‌اند «ترجمه‌ای منظوم» از «متنی منظوم» ارائه داده‌اند. 

جهت مقایسه، جدولی درست کرده‌ام از این دو سبکِ متفاوتِ ترجمه در بخش‌هایی از پرده‌‌ی پنجم نمایشنامه :

ترجمه‌ی دکتر کریمی حکاک ترجمه و خوانشِ دکتر حکاک را از اینجا بشنوید و دریافت کنید.

ترجمه‌ی دکتر پازارگادی اگر موجب کدورت خاطر می‌شویم، نیت ما پاک است. باید تصور کنید که قصد ما آزردن نیست، بلکه حسن نیت است. پس بدانید که تنها به خاطر کینه‌توزی است و نیامده‌ایم که شما را راضی کنیم. برای لذت شما به اینجا نیامده‌ایم. و اگر از حضور خود پشیمان شوید،  بازیگران آماده‌اند و با نمایش آنها آنچه را باید بفهمید، خواهید فهمید. ------------------------- اکنون شیر گرسنه می‌غرد و گرگ به سوی ماه زوزه می‌کشد.  برزگر خسته خرخر می‌کند و از زحماتی که کشیده فرسوده شده است.  اکنون قطعات هیزم مشتعل‌اند، در حالی‌که جغد فریاد می‌زند و موجود بیچاره‌ای را که دچار مصیبت شده به یاد کفن می‌اندازد.  اکنون موقعی از شب است که تمام قبور دهان باز کرده و ارواح از آن خارج می‌شوند تا در راه‌های اطراف کلیسا سرگردان گردند.  ما پریان هم که در رکاب الهه‌ی ماه می‌دویم، و تاریکی را مانند یک رؤیا تعقیب می‌کنیم، اکنون شادیم.  حتی یک موش، آرامش این خانه‌ی فرخنده را متزلزل نخواهد کرد.  مرا پیشاپیش با یک جارو فرستاده‌اند تا خاک‌های پشت در را جارو کنم.

متن اصلی  QUINCE If we offend, it is with our good will. That you should think we come not to offend, But with good will. To show our simple skill, That is the true beginning of our end. Consider then we come but in despite. We do not come as minding to contest you, Our true intent is. All for your delight We are not here. That you should here repent you, The actors are at hand, and by their show You shall know all that you are like to know.  ------------------------- ROBIN Now the hungry lion roars,  And the wolf behowls the moon  Whilst the heavy ploughman snores,  All with weary task fordone.  Now the wasted brands do glow,  Whilst the screech-owl, screeching loud,  Puts the wretch that lies in woe  In remembrance of a shroud.  Now it is the time of night  That the graves all gaping wide,  Every one lets forth his sprite,  In the churchway paths to glide. And we fairies, that do run  By the triple Hecate’s team  From the presence of the sun,  Following darkness like a dream,  Now are frolic. Not a mouse  Shall disturb this hallowed house.  I am sent with broom before  To sweep the dust behind the door.

   گالری عکس‌های فیلم   

رقص پریان در جنگل

تیتانیا، ملکه‌ی پریان (با بازی آنیتا لوئیس) و غلام‌بچه‌ی هندی

هرمیا (اولیویا دوهاویلند) و لایساندر (دیک پاول)

هرمیا (دوهاویلند) و پاک (میکی رونی)

نیک باتم (جیمز کاگنی) و گروه کارگرها

لایساندر (دیک پاول)، هرمیا (دوهاویلند) و هلنا (جین میور)

ماکس راینهارت، کارگردان فیلم

بازیگران در پشت صحنه‌ی فیلم ـ میز گریم. به ترتیب  از راست به چپ: جین میور، دیک پاول، اولیویا دوهاویلند و راس الکساندر

ویلیام دیترله، کارگردانِ دوّم فیلم (ایستاده در سمت چپ) و جو براون، بازیگر نقش "فلوت" (نشسته).

بازیگران فیلم، پشت میکروفون پخش رادیویی از لُس‌آنجلس. به ترتیب از راست: جوبراون، دیک پاول، الیویا دوهاویلند و میکی رونی

ماکس راینهارت (ایستاده در سمت راست)، ناظر بر بازیِ جیمز کاگنی

از راست: آنتوان گرات (مدیر هنری)، ماکس راینهارت و ویلیام دیترله، در کنار یکی از ماکت‌های مورد استفاده در فیلم 

ماکس راینهارت، پشت صحنه‌ی فیلم

ماکس راینهارت (ردیف جلو-نفر وسط) در جمع بازیگران فیلم

---

[1] James Cagney blogathon: Max Reinhardt’s A Midsummer Night’s Dream

[2] رویای شب نیمه تابستان / اثر ویلیام شکسپیر؛ برگردان محمود کریمی حکاک ـ تهران: لوح سیمین، 1378.

[3] مجموعه آثار نمایشی ویلیام شکسپیر (جلد اوّل) / ترجمه علاءالدین پازارگادی ـ تهران: سروش، 1381.