بانو با سگ ملوس

همیشه دوست داشتم در اینجا، به بهانه‌ای درباره‌ی نویسنده‌ی محبوبم "آنتوان چخوف" بنویسم. در این فراغت تابستانی، فرصتی دست داد تا بهترین اقتباس‌ سینمایی از داستان‌های او را، آنطور که "ژرژ سادول" در فرهنگ سینمایی‌اش مدعی شده، ببینم: بانو با سگ ملوس. [1]

چخوف، داستانِ کوتاه «بانو با سگ ملوس» را در سال 1899 میلادی در ملک خود در "یالتا" نوشت؛ در خانه‌ای که اکنون تبدیل به موزه‌ی چخوف شده است و تندیس‌ شخصیت‌های داستان هم برابرش خودنمایی میکند. این داستان، هرچند که صفحات محدودی دارد، ولی به قولِ "زینووی پاپرنی"، مینیاتوری عالی است که به بسیاری از رُمان‌های بزرگ برتری دارد؛ و محبوبِ خوانندگان روسیه و دیگر کشورهای جهان بوده است.[2]

پُستِ روسیه در سال 2010، به مناسبت یکصد و پنجاهمین سالگرد تولّد چخوف، یک سری تمبر یادگاری (یک شیتِ سه قطعه‌ای + یک شیتِ تک قطعه‌ای) چاپ و منتشر نمود؛ که یکی از قطعه تمبرها، مُختصّ بانو با سگ ملوس بود و اشاره‌ای بر محبوبیت همیشگیِ این داستان.[3]

تصاویر بالا: تمبرهای یادگاریِ منتشره توسط پُستِ روسیه در سال 2010، تصویرسازیِ نوشته‌های چخوف (داستان بانو با سگ ملوس 1899، نمایشنامه‌ی مرغ دریایی 1896 و داستان خانه‌ای با نیم‌طبقه 1896)

تصاویر بالا: تندیس شخصیت‌های داستان "بانو با سگ ملوس" در برابر خانه-موزه‌ی چخوف در یالتا

هنوز نوجوان بودم، که این داستان را به همراه ده داستان دیگر از چخوف (در یک کتاب)، با ترجمه‌ی شیوای "عبدالحسین نوشین" خواندم. انتشارات خواجو و نکته‌پردازان، که ناشران اثر بودند، تصویرسازی‌های خاطره‌انگیز گروه هنری "Kukryniksy" (از سال‌های 1945-1946) را هم در کنار متن داستان قرار داده بودند. [4]

بعدها، ترجمه‌ی "سروژ استپانیان" را هم بدست آوردم و توانستم با مقایسه‌ی آن با ترجمه‌ی "نوشین"، پی به ظرایفِ کار بَرم.

تصاویر بالا: دو نمونه از تصویرسازی‌های مربوط به داستان "بانو با سگ ملوس" که توسط گروه "Kukryniksy" انجام شده است

فیلم «بانو با سگ ملوس»، اقتباس وفادارانه‌ی "یوزف خایفیتس" (1905-1995)، را عمومِ منتقدان، ساخته‌ای دلنشین و فاخر و از آثار کلاسیکِ سینما دانسته‌اند. فیلمبرداری زیبا و موسیقی رُمانتیکِ آن نیز، پیوسته تحسین شده است. این فیلم، نامزد نخل طلای جشنواره‌ی فیلم کن در سال 1960 بود؛ که البته در رقابت با "زندگی شیرینِ" فلینی ، عنوان بهترین فیلم را به او واگذار کرد. سه سال بعد، همین فیلم از سوی آکادمی هنرهای فیلم و تلویزیون بریتانیا (بفتا)، نامزد دریافت جایزه‌ی بهترین فیلم متفرقه (غیر بریتانیایی) شد.

تصویر بالا: از نمونه پوسترهای فیلم  بانو با سگ ملوس (1960)

تصویر بالا: شب افتتاحیه‌ی فیلم "بانو با سگ ملوس" در شوروی. یکی از دختران پیشاهنگ، دسته‌ گلی به "یا ساوینا" (بازیگر نقشِ آنّا سرگی‌یونا) میدهد. "آلکسی باتالوف" (بازیگر نقشِ گورُف)، به همراهِ "یوزف خایفیتس" (کارگردان فیلم ـ ایستاده در سمت راست) در عکس دیده میشوند.

تصاویر بالا: پنج نما از فیلم  بانو با سگ ملوس (1960)

زیرنویس فارسی این فیلم، با ترجمه‌ی نسبتاً خوبی، در اینترنت موجود بود. من، ضمن مقابله‌ی آن با زیرنویسِ انگلیسی و با نگاه به ترجمه‌های شیوا و عالیِ "نوشین" و "استپانیان"،  در صدد اصلاح کار برآمدم. و اینک، مفتخرم که این فیلم را با زیرنویس فارسیِ تصحیح شده تقدیم میکنم:

دانلود زیرنویس فارسی فیلم "بانو با سگ ملوس" از اینجا

توصیه میکنم پیش از دیدن فیلم، اصل داستان را با ترجمه‌ی عالیِ "استپانیان" از اینجا دریافت کرده و بخوانید.

دانلود فیلم «بانو با سگ ملوس» با زیرنویس فارسی ـ بخش اوّل

Download the Lady with the Dog (1960)  film - Part 1:

http://www.namasha.com/v/WIByXlCP

دانلود فیلم «بانو با سگ ملوس» با زیرنویس فارسی ـ بخش دوّم

Download the Lady with the Dog (1960)  film - Part 2:

http://www.namasha.com/v/ujMgcOkM

---

[1] نک. سادول، ژرژ. 1367. فرهنگ فیلمهای سینما (ج. 1). گروه ترجمه‌: غبرائی، خلیلی و مجیرشیبانی. تهران: نشر آینه. ص 115.

[2]  نک. چخوف، آنتون. 1368. بانو با سگ ملوس (و چند داستان دیگر). ترجمه‌ی نوشین. بی‌جا: انتشارات نکته‌پردازان و خواجو. پیشگفتار.

[3]  Anton Chekhov in philately

[4] نام اعضای این گروه هنریِ سه نفره:

 Mikhail Kupriyanov (1903-1991), Porfiry Krylov (1902-1990) and Nikolai Sokolov (1903-2000)

فیلم «بارون مونچهاوزن»

"ماه" متعلق به شاعران، خیالپردازان، ماجراجویان و عاشقان است؛ و مخصوصاً متعلق به عاشقان.

جمله‌ی بالا، از فصل اختتامیه‌ی فیلم «بارون مونچهاوزن» (بارُن مونشهاوزن / در چکسلواکی: بارون پراسیل)، شاهکار سینماگر و انیماتور شهیرِ چک "کارل زِمان" می‌باشد. "زِمان" در این فیلم، یک دهه پیش از گام نهادن "نیل آرمسترانگ" بر سطح کره‌ی ماه، قهرمانان رویایی خود را روی "ماه"، به ضیافت نشانده است.

عکس بالا: کارل زمان (سمت راست) در حال هدایت بازیگران فیلم، میلوش کوپِسکی (بارون مونچهاوزن) و  یانا بریخووا (پرنسس بیانکا)
منبع عکس: Karel Zeman Museum

اساسِ فیلم، همان داستان "بارون مونهاوزن"، لافزن و خالی‌بند مشهور قرن هجدهم است. این داستان، به دست آقای "سروژ استپانیان" به فارسی نیز ترجمه شده و تحت عنوان "ماجراهای حیرت‌انگیز بارُن فُن مون‌هاوزن" در سال 1373 توسط انتشارات توس منتشر شده است. "زِمان"، در اقتباس سینمایی خود، از این بخش‌های داستان سود جسته و البته آن‌ها را به ذوق خود تغییر داده است: 

ــ سفرِ بارُن با کشتی به کره‌ی ماه، ــ رفتن به قصر سلطان عثمانی در قسطنطنیه،  ــ معاشقه با یکی از زنان حرَمسرای سلطان، ــ ربودنِ گنج سلطان، ــ گریختن از دست سلطان با کشتی‌ای که عازم ونیز بود و مُنهزم شدن بحریه‌ی عثمانی، ــ گرفتار شدنِ جمعی در معده‌ی هیولای دریایی، ــ آویزان شدن از پای پرنده‌ی غول‌آسا و پرواز با او، ــ افتادن در دریای شراب و گردش با اسبِ آبی بر کف دریا، ــ رد کردن پیشنهاد ازدواج امپراتریس‌ روسیه و زنان صاحب‌مقام دیگر، ــ جَست زدن بر روی گلوله‌ی توپِ شلیک‌شده و شناسایی مواضع دشمن، حین سواری بر روی آن ــ پرتاب کردن خمپاره با دست به اردوگاه دشمن ... .

عکس بالا: کارل زمان (سمت راست) و بارون مونچهاوزن سوار بر اسب آبی  در کف اقیانوس
منبع عکس: Karel Zeman Museum

"زِمان"، علاوه بر کارگردانی و نوشتن فیلمنامه، طراحی صحنه‌ی این فیلم را هم عهده‌دار بوده است. او در طراحی فضای شهر قسطنطنیه‌ی اوایل قرن هجده میلادی (سرزمین هلالِ ماه) و معماری قصر سلطانِ عثمانی، از گراورهای قدیمی به زیبایی استفاده نموده است. تلفیق این گراورها با موسیقی متنِ ساخته‌ی "زدنیک لیسکا"، حالتی پُر رمز و راز و شاعرانه به فیلم داده است. زِمان، کمدی و طنز فیلم را با "خیال‌پردازی" و "عشق" عجین کرده و از قولِ "تونی" (جوان عاشق فیلم) گله می‌کند که «چرا عشق و زیبایی و خیال، فقط باید در افسانه‌ها وجود داشته باشد؟»

نگارنده، از روی علاقه‌ی شخصی، گفتار متن این فیلم را ترجمه نموده است و اینک برای اوّلین بار، آنرا با زیرنویس فارسی در اینجا ارائه می‌دهد:

دانلود فیلم بارون مونچهاوزن / بارون پراسیل (1961)، ساخته‌ی کارل زمان، با زیرنویس فارسی ــ بخش اوّل

Download The Fabulous Baron Munchausen (Baron Prášil) 1961 Film _ Part 1

http://www.namasha.com/v/CCxuEIbz

دانلود فیلم بارون مونچهاوزن / بارون پراسیل (1961)، ساخته‌ی کارل زمان، با زیرنویس فارسی ــ بخش دوّم

Download The Fabulous Baron Munchausen (Baron Prášil) 1961 Film _ Part 2

http://www.namasha.com/v/kqhnkqds

----------------------------

نماهایی از فیلم:

-------------------------

زیرنویس فارسی این فیلم را با ترجمه‌ی نگارنده می‌توانید از نشانی‌ زیر دریافت کنید:

دانلود از سایت ساب‌سین.