AMIT-Band 46- 2014

دیروز بالاخره چشممان به جمال AMIT-46  روشن شد؛ کتابی که فرضیه و مقاله‌ام در صفحات 321-330 آن چاپ شده است. کتاب را از آلمان با هزینه‌ی خودشان پُست کرده بودند به دانشگاهمان در رامسر. ظاهراً یک هفته‌ای از رسیدنش می‌گذشت ولی دبیرخانه، دیروز به دستم رساند. تعجب کرده بودند که این بسته با علامت پُست آلمان "Deutsche Post" در دانشگاه آزاد رامسر چه می‌کند؟! من امّا به محض دیدن‌اش، دانستم که مُحتویِ چیست. 

کتاب، چاپ بسیار نفیسی دارد: کاغذ گلاسه، رنگ‌های درخشان و صحافی قُرص و زیبا. شادی‌ام با دیدن مقاله‌ مضاعف شد؛ مقاله‌ای که سه سال پیش برایشان فرستاده بودم و با طی کردن روند طولانیِ داوری و انتظار، اینک بصورتی چشم‌نواز به طبع رسیده است.

گفتم حالا که کتاب را در دست دارم، به معرفی مختصر چند مقاله‌اش از هم‌قطاران ایرانی هم بپردازم:

حامد وحدتی نسب از دانشگاه تربیت مدرس [1]، در مقاله‌ی  The Upper Paleolithic of the Iranian Central Desert: the Delazian Site به دوره‌ی پارینه سنگی جدید ایران و محوطه‌ی دلازیان در استان سمنان پرداخته است. او با بررسی مجموعه دست‌افزارهای سنگیِ جمع‌آوری شده، محوطه‌ی دلازیان را دربر دارنده‌ی ایستگاه‌های موقت و دائمی ــ و احتمالاً در نزدیکی منابع آبی به شکل رودخانه‌ها و پلایاها ــ که در خلال چندین هزاره مورد استفاده قرار گرفته است، معرفی می‌کند.

عمران گاراژیان از دانشگاه نیشابور [2]، در مقاله‌ی Qaleh Khan a Site in Northern Khorassan and the Neolithic of North Eastern Iranian Plateau بخشی از مطالعات باستان‌شناسی محوطه‌ی قلعه خان در 63 کیلومتری شهر بجنورد در خراسان شمالی را منتشر کرده است. او که سرپرستی گروه کاوش در این محوطه (از سال 1384 تا 1387) را عهده‌دار بوده، به یافته‌های  حاصل از پژوهش میدانی ، با تمرکز بر لایه‌های نوسنگی گمانه‌ی 3 ، پرداخته است. 

محمد اسماعیل اسمعیلی جلودار از دانشگاه تهران [3]، در مقاله‌ی  ...Central Zagros, Highland Fars and Lowland Susiana مطالعه‌ای مقایسه‌ای بین مجموعه سفال‌های به دست آمده از یکی از محوطه‌های کاوش نجات‌بخشی در حوزه‌ی سد و تونل سوم کوهرنگ به نام "حاجی جلیل" با نمونه‌های به دست آمده از محوطه‌های شاخص خوزستان و فارس انجام داده است. پرداختن به چگونگی انجام کاوش (در مقام سرپرستِ گروه، سال 1388)  و لایه‌نگاری و گاهنگاری اولیه‌ی این محوطه هم از دیگر موارد مورد اشاره‌ی ایشان است.

علیرضا عسکری چاوردی [4]، در مقاله‌ی  Tol-e Ajori: a Monumental Gate of the Early Achaemenian period in the Persepolis Area  به یافته‌های فصل چهارم (1393) کاوش هیأت ایرانی-ایتالیایی در "تل آجریِ" پارسه‌ی فارس پرداخته است و  بیان نموده که این "ساختمان-دروازه" متعلق به دوره‌ی آغاز هخامنشی بوده و بر اساس طرح بنای بابلی نوی "دروازه‌ی ایشتار" ساخته شده است. طبق مطالعات ایشان، نگاره‌شناسی و ساختار آجرهای لعابدار این بنا، شبیه نمونه‌های بابلی است و با آجرهای لعابدار شوش و تخت جمشید تفاوت‌های آشکاری دارد.  

مهرنوش سروش، در مقاله‌ی The Misr of ‘Askar Mokram: Preliminary Report and Framework for Future Research به پژوهش درباره‌ی سازمان فضایی شهر تاریخی "عسکر مُکرم" در استان خوزستان پرداخته است. وی، "عسکر مکرم" را یکی از نمونه‌های کلاسیکِ امصار در صدر اسلام معرفی می‌کند و علاوه بر مستندسازی به کمک سنجش از راه دور و مطالعات میدانی،  تاریخ بنیانگذاری و زوال شهر را با استفاده از متون تاریخی بررسی نموده است. 

---

[1] با همکاری جفری کلارک

[2] با همکاری لیلا پاپُلی یزدی و حمیده فخر قائمی

[3] با همکاری سعید ذوالقدر

[4] با همکاری پی‌یر فرانچسکو کالیری و عماد متین

انتشار کتاب حفاظت سنگ؛ مروری بر آخرین پژوهش‌های علمی

   حفاظت و مرمت مصالح سنگی و به تبع آن میراث سنگی در طی چند دهه¬ی گذشته راهی طولانی را پیموده و از یک حرفه¬ی تجربی و استادکاری به یک تخصص علمی و بین رشته¬ای توسعه یافته است. افزایش تعداد نوشته¬ها، پژوهش¬ها و برگزاری همایش¬های تخصصی در سراسر دنیا، باعث گسترش وجوه تخصصی و افزایش علاقه و آگاهی عمومی به مبحث حفاظت از سنگ به مثابه ساختمایه¬ی یادمان¬های فرهنگی شده است، گستردگی فوق الذکر باعث گردیده تا نتوان تمام جنبه‌های گوناگون این حوزه را با حجمی مناسب و در قالب کتابی درسی تالیف و ارائه داد؛ این در حالی است که حجم وسیع اطلاعات و انتشارات باعث شده پژوهشگران و دانشجویان نیز نتوانند به یک ارزیابی قابل استناد از منابع دست یابند و همین طور یافتن مرز دانش و نتایج آخرین مطالعات صورت گرفته در این زمینه، کاری بسیار سخت و طاقت‌فرسا شده است. 

از این رو انتشار منابع مروری که بتوانند در کمترین زمان، حوزه مطالعاتی فوق را برای مخاطبان به-صورت جامع در یک دید کلی مشخص نمایند، از حدود دو دهه قبل دغدغه بسیاری از اهل فن و متخصصین بوده است. در همین راستا با توجه به منابع اندک حفاظت و مرمت سنگ¬های تاریخی در زبان فارسی و نیاز به یک پایه اولیه تا رسیدن به مرزهای دانش، کتابِ "حفاظت سنگ؛ مروری کلی بر آخرین پژوهش‌های علمی" نوشته اریک دوئن و کلیفورد .ا. پرایس(2010) به تازگی توسط مهدی رازانی و هادی زندکریمی ترجمه شده است.

    اثر فوق الذکر ویرایش دوم کتابی‌ست که در سال 1996 توسط پروفسور پرایس استاد کالج دانشگاهی لندن (UCL)-انگلستان به رشته تحریر درآمده و از طرف انتشارت موسسه ژان پل گتی منتشر گردیده است. نسخه جدید کتاب بسیار غنی‌تر از نسخه قبلی به همت اریک دوئن و کلیفورد پرایس تهیه شده است؛ در این چاپ جدید اکثر منابع مهمی که مابین سال¬های 1996 تا سال 2009 به رشته تحریر در آمده¬اند مرور کلی شده است و با توجه به اینکه منابع قبل از این تاریخ، در چاپ قبلی کتاب بررسی شده بودند، کتاب حاضر برآیند بیش از چهار دهه مطالعات این حوزه است. 

عمده مباحثِ کتاب، به¬ویژه در فصول 1و2 به کاربرد روش¬ها و تجهیزات دستگاهی جدید و استفاده از علوم تخصصی دیگر در حفاظت و مرمت سنگ اختصاص دارند، که این مباحث قابل توجه ــ در بین جامعه حفاظتگران سنگ در ایران ــ به ندرت شناخته شده و مورد استفاده قرار گرفته¬اند.

عناوین فصول به ترتیب عبارتند از: 

فصل اول: تخریب سنگ/ فصل دوم: ترمیم آسیب‌ها؛ اقدامات پیشگیرانه و درمانی/ فصل سوم: بررسی اثربخشی درمان‌ها/ فصل چهارم: عملیاتی نمودن؛ سیاست حفاظت/ فصل پنجم: میراث روی سنگ؛ سنگ‌نگاره¬ها، معادن و سنگ جایگزین. فصل ششم: افزایش اثربخشی پژوهش¬ها/ فصل هفتم: تغییرات 15 سال گذشته در حیطه حفاظت سنگ.

دانلود PDF زیرفصل‌های کتاب+معرفی نویسندگان

 از جمله نکات قابل توجه ترجمه این اثر، تکمیل مباحث کتاب به وسیله مترجمین با افزودن چند پیوست شامل: 1) راهنمای استاندارد برای انتخاب و استفاده از استحکام بخش¬های سنگ، 2) روش‌های تعیین اصالت و منشأیابی مجسمه¬ها و آثار سنگی، 3) تاریخچه و چالش¬های حفاظت سنگ در ایران و 4) کتابشناسی حفاظت و مرمت میراث سنگی در زبان فارسی  است.

مشخصات فنی کتاب:

حفاظت سنگ؛ مروری بر آخرین پژوهش¬های علمی

نویسندگان: اریک دوئن، کلیفورد پرایس

مترجمان: مهدی رازانی، هادی زندکریمی

مشخصات ظاهری: قطع رقعی،320 مصور/

نوبت چاپ/ شمارگان: اول ـ 1000 نسخه

ناشر: نشر فضا، وابسته به مؤسسه علمی و فرهنگی فضا

محل نشر:تهران/ تاریخ نشر: 1394

قیمت: 18500 تومان