کتاب‌های کودکی [1 ــ خرس و کوزه‌ی عسل]

هفته‌ی پیش، از انباری منزل پدری، یکسری از کتاب‌ها و مجلات دوران کودکی و نوجوانی خود را برداشتم و به خانه آوردم. نشستم با دخترم آناهید، همه را گردگیری و تمیز کردیم؛ و با استقبالی که کرد، هر روز یکی را برایش می‌خوانم.  

چه کتاب‌هایی! بچه‌های نسل من در دهه‌ی  1360  این شانس را داشتند که جمعی از بهترین نویسندگان و هنرمندان، خالق کتاب‌های کودکی‌شان باشند.

تصمیم گرفتم در هر فرصتی، یکی از آن آثار را تبدیل به محتوای دیجیتال کنم و به رایگان در اینجا بازنشـر دهم.

اوّلین کتابی که انتخاب کرده‌ام، خرس و کوزه‌ی عسل است؛ قصه‌ای به شعر کودکانه از استاد منوچهر احترامی (+) و با تصویرگری استاد غلامعلی لطیفی (+). دکلمه و روخوانی این اثر و اجرای نمایشی‌اش در مهدهای کودکِ آن دوره رونقی داشت. 

این کتاب، چندین‌بار با تصویرسازی‌های متفاوت منتشر شده است؛ نسخه‌ی من، متعلق به چاپ پنجم-اش از سری کتاب‌های لاک‌پشت در سال 1365 است. 

........................................................

سابقه‌ی همکاری منوچهر احترامی (پورنگ) و غلامعلی لطیفی (کیانوش)، به ایامِ کار در نشریه‌ی فکاهی و طنزآمیز توفیق برمی‌گردد. احترامی، بعدها طنزنویسی و نگارش برای کودکان را با نشریات گل‌آقا و بچه‌ها گل‌آقا ادامه داد و به انتشار کتاب‌قصه‌‌های منظومی از خود، با تصویرگریِ لطیفی، پرداخت. لطیفی هم علاوه‌بر کارتونیستِ حرفه‌ای بودن و تصویرسازی برای کتاب‌‌‌های کودک، در اوایل دهه‌ی 1360 طبع خود را در "ترجمه" آزمـود و چند قسمت از ماجراهای تن‌تن و میلو را برای  انتشارات دهداری ترجمه کرد.

کتاب خرس و کوزه‌ی عسل را اسکن کرده‌ام و بصورت PDF در پیکوفایل و دراپ‌باکس گذاشته‌ام؛ یک فایل دیداری و شنیداری هم (با قصه‌گویی همسرم) از روی-اش تهیه کرده‌ام که آنرا در آپارات و تماشا قرار داده‌ام.

کُمیک استریپ

امروز بطور اتفاقی در اینترنت، چشمم افتاد به دو شماره از داستان‌های مصوّر شرلوک هولمز: 

دریافت شماره‌ی اوّل                        دریافت شماره‌ی دوّم

نکته‌ی جالب برایم، این بود که این مجموعه‌ بصورت کاغذی در ایران چاپ نشده است؛ بلکه شخص علاقه‌مندی به نام آقای جابری‌فرد، نسخه‌ی اسکن‌شده‌ی انگلیسی آن‌ها را از اینترنت دانلود کرده و سپس خودش اقدام به ترجمه و انتشار رایگانِ نسخه‌ی PDF برگردانِ فارسی در اینترنت کرده است! اجرکم عندالله! 

برای منی که کودکی‌ و نوجوانی‌ام در یکی از شهرهای کوچکِ ایران سپری شد، آنهم در دهه‌ی 1360 شمسی، کتاب‌های کمیک‌استریپ یا داستان مصوّر از شخصیت‌های آشنای کارتونی و سینمایی، حکم یک گنج را داشت. طوری بود که هر موقع فامیل و آشنایی از ینگه‌ی دنیا و آن‌ورِ آب به وطن می‌آمد و بچه‌هایی هم‌سن‌ـو‌ـسال من داشتند، تمام تلاشم را می‌کردم تا در فرصت‌های دید‌ـ‌و‌ـبازدید، از مجلات و کتاب‌های کمیک‌استریپِ فرزندانشان بر گنجینه‌ی خود بیافزایم!

در این فکر بودم که آیا من هم قبل از اینکه این نسخه‌های کاغذیِ عهد نوجوانیْ به کلی پوسیده شوند، باید آن‌ها را اسکن کنم و یک PDF از هر کدام بسازم؟ کاش وقت و توانِ ترجمه‌ و انتشارـشان را مثل آقای جابری‌فرد داشتم! ذیلاً تصاویری نمونه‌وار از سه دُردانه‌ی آن گنجینه را تقدیم می‌دارم:

1- اوّلی، کتاب کمیابی‌ست از شرکت هانا-باربرا که در سال 1968 بصورت ماهانه به آلمانی چاپ می‌شد و روی جلدش مزیّن به عنوان و تصویری از کارتون "فلینستون‌ها" یا همان "عصر حجر" خودمان است؛ شامل چند داستانِ مصوّر از خانواده‌ی فلینستون و چند داستانِ مستقل از دیگر شخصیت‌های مشهور کارتونیِ "هانا-باربرا" مثل: 

هاکلبری‌هاوند، یوگی خرسه و تاپ‌کت (گربه‌ی استثنایی).

2- دوّمی، یک شماره از داستان‌های مصوّر وودی وودپکر یا همان "دارکوب‌ زبله"ی خودمان است که در سال 1975 توسط شرکت والتر لنتس بصورت ماهیانه چاپ می‌شد.

3- و سوّمی، یک شماره از کمیک‌استریپ‌های جنگ‌های ستاره‌ای یا به قولِ معروف "جنگ ستارگان" از سری کمیک‌های ماروِل است که با همکاری شرکت فیلمسازی فاکس قرن بیستم در سال 1977 بصورت ماهانه چاپ می‌شد.