مقاله‌ی جدیدم در هنرهای زیبا

نشریه‌ی  هنرهای زیبا (معماری و شهرسازی)، در شماره‌ی اخیر خود مقاله‌ای از نگارنده با عنوان "بررسی ویژگی‌های نجومی و کارکرد تقویمی در شهر جَیّ و کاخ سروستان" منتشر نموده است.  این نشریه، از سال 1388 تا کنون، دارای درجه‌ی علمی‌ـ‌پژوهشی از وزارت علوم، تحقیقات و فناوری ایران می‌باشد. همچنین در نمایه‌ی بین‌المللی  Ulrich's Periodical Directory  و  ISC (پایگاه استنادی علوم کشورهای اسلامی) و SID (پایگاه اطلاعات علمی جهاد دانشگاهی) ایندکس و نمایه می‌شود.

چکیده‌ی مقاله:

بنابر مستندات موجود، معماران‌ در گذشته، علاوه بر دانش معماری، واقف به احکام نجوم نیز بوده‌اند؛ و در طرح‌ریزی بناها و شهرهای باستانی، غالباً با منجّمین همکاری داشته‌اند. نمونه‌های متنوعی از ملاحظات خورشیدی، هنگام ساختِ آتشکده‌ها، کاخ‌ها و شهرهای مدوّر در عهد ساسانی گزارش شده است؛ بدین‌صورت که امکان تشخیص زمان تغییر فصول در آن‌ها فراهم می‌آمده است. فقدان آگاهی‌های لازم برای تشخیص خصیصه‌های نجومیِ ابنیه و اماکن تاریخی، مرمت و ساماندهی آن‌ها را از نتایج مطلوب بازمی‌دارد؛ و چه بسا مرمت‌ها و دستکاری‌های نسنجیده۫ امکان معرفی و احیای سنت معماری نجومی کهن را در آن‌ها از بین ببرد. 

در این تحقیق، ملاحظاتِ خورشـیدی و نجومی در ساخت شهر باستانی جَیّ و بنای تاریخیِ موسوم به کاخ سروستان بررسی شده است. هرچند که شهر مدوّر جَیّ، اکنون از بین رفته است؛ ولی ویژگی‌های نجومی باروی آن، با استناد به منابع دست اوّل (روش تحقیق تفسیری‌‌ـ‌تاریخی)، مُدل‌سازی و بازآفرینی گردیده؛ و محل چهار دروازه‌ی آن، به‌صورت صحیح۫ مشخص شده است. همچنین با تأمل بر مباحث نجومیِ کاربردی و تفکر علّی در طراحی معماری، فرضیه‌ی کارکرد تقویمی بنای کاخ سروستان تبیین شده؛ و برای تأیید صحّت فرضیه، از اندازه‌گیری‌ها و یادداشت‌های میدانی (مطالعه‌ی میدانی) و مشاهدات عینی در محل استفاده شده است.

---

مقاله‌ی فوق را می‌توانید از لینک‌های زیر، دانلود و دریافت کنید:

- لینک اوّل

- لینک دوّم