کارابان لجباز

"کارابانِ لجباز"؛ این عنوان رُمانِ مفرّحی از "ژول ورن" است که کمتر درباره اش سخن گفته شده: Keraban le Tetu

"کارابان"، یک تاجر توتون و تنباکوست که در قسطنطنیه (استانبول) زندگی می کند. هنگامی که دولت عثمانی برای عبور از تنگه ی بُسـفُر (باریکه ی آبی که دریای سیاه را به مرمره می پیوندد و قاره ی اروپا را از آسیا جدا می کند) قانون مالیاتی وضع می کند، او از پرداخت عوارض به این دلیل که خانه-اش فقط چند مایل آنسوتر از بُسفر است خودداری می کند _ شهر استانبول در دو سویِ بُسفر مستقر است ــ

"کارابان"، سپس همراه دوست تاجر هلندی خود، زمین های اطرافِ دریای سیاه را طی می کند تا به خانه و عمارت خود بازگردد؛ و همین سفر، و انعطاف ناپذیری ِ او مایه ی اصلی داستان را فراهم می آورد ...

برای من امّا جالبترین نکته، همان عنوان ِ رُمان است: "کارابان" آشکارا واژه ای پارسی است. مرا یادِ واژگان "کربات" و "کاربات" به معنی ِ "خانه ی کاروان" و واژه های "ساربان" و "کاروان" می اندازد. استاد "محمدکریم پیرنیا" در درس هایِ خود "کاربات" را فضایی مانندِ "رِباط" می دانست که حوض و پایاب و دو یا سه اتاق داشت و نمونه ی آن در آبادی های کنار شاهراهِ کهن ِ فارس خود می نمود ...

دو نگاره ی زیبایِ کتاب